“အမွန္တကယ္ ျဖစ္ေနတာေတြကို အမွန္အတိုင္း လက္ခံႏိုင္ဖို႔ သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ လွည့္စားတာေတြ သူတစ္ပါးကို လွည့္စားတာေတြရွိတယ္။ အဲဒီလို လွည့္စားတာဟာ စိတ္ထဲမွာ ပဋိပကၡျဖစ္ေစတယ္။ ပဋိပကၡဟာ စိတ္ဓာတ္အင္အားကို ကုန္ခမ္းေစတယ္။ လွည့္စားမႈထဲမွာပဲ အင္အားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကုန္သြားၿပီး အသိအျမင္ ရွင္းလင္းမႈ၊ လြတ္လပ္မႈရဖို႔ အေရးမွာ သံုးစရာအင္အား မက်န္ေတာ့ဘူး။ အမွန္ကိုလက္ခံဖို႔၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္မညာဖို႔၊ ရုိးသားမႈရွိဖို႔ လိုတယ္။ ရုိးသားမႈရွိမွ အသိဥာဏ္ ပြင့္မယ္”။
အထက္ပါ စာပိုဒ္ေလးကေတာ့ မဟာၿမိဳင္ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိကရဲ႕ ဗုဒၶရင္ခြင္မွာဆိုတဲ့ တရားေတာ္ထဲက စာပိုဒ္ေလးတစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။ ရုိးသားမႈရဲ႕ ခိုင္းႏႈိင္းဖြယ္မရွိတဲ့ အတုမဲ့ဂုဏ္ရည္ေတြကို ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လူအေတာ္မ်ားမ်ားဆီက မၾကာမၾကာၾကားရတာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ နားရည္၀လို႔ေနပါၿပီ။ ရုိးသားျခင္းဆိုတာ ျမင့္ျမတ္တဲ့ အရာတစ္ခုျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုယ္တိုင္ ယံုၾကည္လက္ခံၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုယ္တိုင္လည္းပဲ ရုိးသားျခင္းဂုဏ္ကို ပိုင္ဆိုင္သူ တစ္ေယာက္အျဖစ္ အမ်ားတကာရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳမႈကို ရယူပိုင္ဆို လိုတတ္ၾကစၿမဲပါပဲ။ ရုိးသားျခင္း ဂုဏ္ကို မျမတ္ႏိုးသူရယ္လို႔ ရွိႏိုင္မယ္ေတာင္ မထင္ပါဘူး။ အလြန္တရာ ေကာက္က်စ္ယုတ္မာသူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနဦးေတာင္မွပဲ ရုိးသားမႈဂုဏ္ကိုေတာ့ ျမတ္ႏိုးမွာအမွန္ပါပဲ။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ မရုိးသားသည့္တိုင္ ကိုယ္နဲ႔ေပါင္းသင္းဆက္ဆံရတဲ့ သူမ်ားကိုေတာ့ ယံုၾကည္ရတဲ့သူမ်ား၊ ရုိးသားသူ မ်ားသာ ျဖစ္ေစျခင္တဲ့ဆႏၵဟာ ရုိးသားမႈကို လူတိုင္းျမတ္ႏိုးတယ္ဆိုတဲ့ စကားအတြက္ ခိုင္မာတဲ့ သက္ေသေကာင္းတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ရုိးသားျခင္းဂုဏ္ကို ပိုင္ဆိုင္သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ဆိုရင္ေတာ့ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ေနတာေတြကို အမွန္အတိုင္း လက္ခံဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ေနတာေတြကို အမွန္အတိုင္း လက္မခံႏိုင္ပဲနဲ႔ေတာ့ ရုိးသားသူတစ္ေယာက္ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ ျဖစ္ႏိုင္မယ္ မထင္ပါဘူး။ အမွန္အတိုင္း လက္မခံႏိုင္သူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ႏႈတ္ကထြက္လာတဲ့ ရုိးသားဟန္ ႏႈတ္ထြက္စကားနဲ႔ လုပ္ရပ္မ်ားဟာလည္း အေယာင္ေဆာင္ဟန္ျပ အတုအေယာင္မ်ားသာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ အမွန္အတိုင္း လက္ခံႏိုင္ဖို႔ ဆိုတာကလည္း အေျပာလြယ္သေလာက္ လက္ေတြ႕ပိုင္းမွာ ခက္ခဲလွပါတယ္။ စိတ္အားသတၲိ ေပ်ာ့ညံ့ သူတို႔ အေနနဲ႔ဆိုရင္ လိုက္နာႏိုင္ဖို႔ အင္မတန္ခဲယဥ္းမွာပါ။ ခဲယဥ္းေပမယ့္လည္း ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈအတြက္ နည္းမွန္လမ္းမွန္ ႀကိဳးစားယူရင္ ရႏိုင္သလို၊ စိတ္အားသတၲိ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အတြက္လည္း နည္းမွန္လမ္းမွန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ယူရင္ ရႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တေတြဟာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ အခ်ိန္ေပး ေလ့လာအားထုတ္မႈ နည္းတာေၾကာင့္ စိတ္အားသတၲိမ်ားကလည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ နည္းပါးရျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္အားသတၲိ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္ အေကာင္းဆံုးနည္းကေတာ့ စိတ္ရဲ႕အေျခအေနမွန္ကို နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္အေျခအေနမွန္ကို နားလည္ဖို႔အတြက္ စိတ္ကိုေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာအကဲခတ္ဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြအေနနဲ႔ ကိုယ့္စိတ္အေျခအေနမွန္ကို နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားမႈ ျပဳလုပ္ေလ့ နည္းတာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔စိတ္အေပၚ က်ေရာက္ေလ့ရွိတဲ့ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားကိုလည္း မသိျမင္ႏိုင္ ၾကပါဘူး။ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား က်ေရာက္ေနတာကို မသိတဲ့အတြက္ ကုစားဖို႔ဆိုတာကိုလည္း မသိျပန္ပါဘူး။ ႀကိဳတင္ကာကြယ္နည္းနဲ႔ ကုစားသူဆိုတာကေတာ့ အေတာ္ပဲနည္းပါးပါတယ္။ အဲဒီလို ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားကို ကုစားမႈမျပဳျခင္း၊ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈ မျပဳျခင္းေၾကာင့္ ဒဏ္ရာအနာတရမ်ားနဲ႔ ညစ္ေထးေနတဲ့စိတ္ဟာ ခံႏိုင္ရည္စြမ္းရည္နဲ႔ ထက္ျမက္မႈသတၲိအင္အားတို႔ နည္းပါးမွာအမွန္ပါပဲ။ စိတ္အားသတၲိနည္းပါးေနပါလွ်င္လည္း လူတစ္ေယာက္အတြက္ မရွိမျဖစ္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ စား၀တ္ေနေရး အေရးသံုးပါးေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ အျခားအျခားေသာ အၿခံအရံလိုအပ္ခ်က္ တစ္ခုခုေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ အေျခအေနတစ္ခုက ေတာင္းဆိုလာတဲ့ အခါမွာ အဲဒီလို လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔ ရုိးသားမႈဂုဏ္သိကၡာကို အလြယ္တကူ စြန္႔လႊတ္တတ္ၾကပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ေတာ့ လူ႔ပတ္၀န္းက်င္က ျပဌာန္းသတ္မွတ္ထားတဲ့ အႏွစ္မဲ့ဂုဏ္သိကၡာ တစ္ခုကို ရယူပိုင္ဆိုင္ ႏိုင္ဖို႔အတြက္ သဘာ၀ကသတ္မွတ္ထားတဲ့ တကယ့္အစစ္အမွန္ အႏွစ္ျပည့္ ဂုဏ္သိကၡာမ်ားနဲ႔ အလြယ္တကူလဲလွယ္ အစားထိုးၾကျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္က သတ္မွတ္ခ်က္ ဂုဏ္သိကၡာမ်ား ေတာက္ေျပာင္လာေလ တစ္ဖက္မွာေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ သဘာ၀ဂုဏ္သိကၡာမ်ား ဆုတ္ယုတ္ညစ္ႏြမ္းေလ ျဖစ္ရတာကေတာ့ အလြန္မွပဲ ၀မ္းနည္းဖြယ္ ေကာင္းလွပါတယ္။ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္မွာ အစစ္အမွန္ ဂုဏ္အရည္အေသြးမ်ား နည္းပါးလာတာနဲ႔အမွ် အမွန္တကယ္ ျဖစ္ေနတာေတြကို အမွန္အတိုင္း လက္ခံဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ နည္းပါးသြားပါေတာ့တယ္။ အျဖစ္မွန္ေတြကို အမွန္အတိုင္း လက္မခံႏိုင္သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာတာနဲ႔ အမွန္တရားကို ေၾကာက္ရြံ႕မႈစိတ္ မ်ားဟာလည္း တစ္ပါတည္း ပူးတြဲပါ၀င္လာပါေတာ့တယ္။ ေၾကာက္ရြံ႕သူတစ္ေယာက္ဟာ အားကိုးရာ၊ ပုန္းခိုရာ ကို ရွာေဖြတတ္တာကလည္း သဘာ၀ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အားကိုးရာကို ရွာေဖြရာမွာ ကိုယ္အားကိုးမွီခိုရမည့္သူရဲ႕ အမ်ားအေပၚ တရားမႈ မတရားမႈ (သို႔) ရုိးသားေျဖာင့္မတ္ တည္ၾကည္မႈ ရွိ၊ မရွိကိုပင္ ဂရုျပဳ မေနႏိုင္ေတာ့ပဲ ကိုယ့္အတြက္ အက်ဳိးအျမတ္ ရႏိုင္မႈ၊ မရႏိုင္မႈေလာက္ကိုပဲ ၾကည့္ရႈတတ္ၾကပါတယ္။
ပုန္းခိုရာကို ရွာရာမွာလည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဖံုးကာႏိုင္တဲ့ လံုၿခံဳရာတစ္ခုခုကို ရွာေဖြျခင္းနဲ႔ ၾကည့္တတ္ သူမ်ား မျမင္ႏိုင္ေအာင္ အျမင္အာရုံမ်ား မႈန္မႊားသြားေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း စတဲ့ နည္းမ်ဳိးစံု အသံုးျပဳ လာတတ္ ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဖံုးကာႏိုင္တဲ့ လံုၿခံဳရာတစ္ခုခုကို ရွာေဖြရာမွာ သူတစ္ပါးထံမွာရွိေနတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာ အဖံုးအကာကို မတရားေသာနည္းနဲ႔ရယူၿပီး မိမိရဲ႕အေၾကာက္တရားကို ဖံုးကာဖို႔ ႀကိဳးစား တတ္ပါေသးတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ကေတာ့ လံုၿခံဳႏိုးနဲ႔ အသာေလး ေခါင္းလွ်ဳိလို႔ ေနတတ္ပါတယ္။ ရန္သူျမင္မွာစိုးတာေၾကာင့္ သဲထဲကို ေခါင္းလွ်ိဳၿပီးေနတတ္တဲ့ ကႏၱာရေန ( Ostrich ) ငွက္ကုလားအုပ္လို ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးေတြေပါ့။ ကိုယ္က အျပင္ေလာကကို မျမင္ႏိုင္ယံုမွ်နဲ႔ တစ္ပါးသူေတြလဲ ကိုယ့္လိုပဲ မျမင္ႏိုင္ ေလာက္ပါဘူးရယ္လို႔ ေတြးထင္ယူဆမိတဲ့ သေဘာပါ။ ေနာက္ၿပီး တစ္ပိုင္းတစ္စကို လံုေအာင္ဖံုးကာ ႏိုင္ေပမယ့္ က်န္တဲ့အပိုင္းက လွစ္ဟျပထားသလို ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကိုေတာင္မွ သတိမမူႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္သြားတတ္ပါေသးတယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕ကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ပုန္းခိုရာမရွာပဲ တစ္ပါးသူမ်ားရဲ႕ အျမင္အာရုံမ်ား ေျပာင္းလဲ သြားေအာင္၊ အျမင္မ်ား မႈန္၀ါးေ၀သီသြားေအာင္ မတရားနည္းနဲ႔ ဖန္တီးျပဳလုပ္တတ္ပါတယ္။ တစ္ပါးသူ မ်ားရဲ႕ စြမ္းအားအမွန္ေတြကို မတရားနည္းနဲ႔ ခ်ိနဲ႔သြားေအာင္ လုပ္ကတည္းကိုက အမွန္တရားဆိုတာ လံုး၀ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ စြမ္းအားသတၱိ ခိုင္မာသူတို႔ တစ္နည္းအားျဖင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ေကာင္းသူတို႔က အမွန္တရားနဲ႔ တစ္သားတည္း ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ အျမင္စြမ္းအားမ်ား ထက္သန္ေနတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ ဖန္တီး လႈံ႕ေဆာ္ ေျပာင္းလြဲေစမႈမ်ား အရာမထင္ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္အလိုက် မျဖစ္ရေကာင္းလားလို႔ မလိုစိတ္ထား ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ဆန္႔က်င္ဖက္ ပဋိပကၡတရားဟာ အထင္အရွား ေပၚလာ တတ္ပါတယ္။
ပဋိပကၡျဖစ္လာတာနဲ႔ ကိုယ္နဲ႔အယူအဆ မတူသူကအမွား၊ ကိုယ့္ဖက္တရားက အမွန္ရယ္လို႔ ဘက္မမွ် တဲ့ စိတ္ထားမ်ားလည္း ေပၚလာပါတယ္။ တစ္ဆင့္တက္လို႔ ကိုယ့္ဖက္တရားက အမွန္ဆိုတာ သက္ေသ ထူဖို႔ ႀကိဳးစားပါေတာ့တယ္။ သက္ေသထူဖို႔ ႀကိဳးစားရာမွာလဲ ကိုယ္ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ကိုယ့္လိုအင္ဆႏၵကို ေထာက္ကူေပးမယ့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးနဲ႔ ကိုယ့္အယူအဆနဲ႔ ညီမွ်တဲ့တရားမ်ဳိးေတြကိုသာ သက္ေသအျဖစ္ ေခၚယူတာေၾကာင့္လည္း ကိုယ့္ရဲ႕အယူအဆတရားသာ အမွန္ဆိုတဲ့ သေဘာဟာ ခိုင္မာသထက္ ခိုင္မာ ေစပါေတာ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ လွည့္စားမႈ တရားမ်ားကလည္း အထြတ္အထိပ္ကို ေရာက္ရွိလာပါ ေတာ့တယ္။ အစပထမမွာေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္အမ်ားအေပၚ လွည့္စားၿပီး တစ္ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္ပါ မသိမသာ ျပန္လည္လွည့္စားလာပါေတာ့တယ္။
သူတစ္ပါးကို လွည့္စားျခင္းဟာ အလြယ္တကူ ေျပေပ်ာက္ႏိုင္ေပမယ့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ လွည့္စားမႈ ကေတာ့ လြယ္လင့္တကူ ေျပေပ်ာက္ဖို႔ ခဲယဥ္းလွပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဆင္ေျခအမ်ဳိးမ်ဳိးေပးၿပီးလည္း ေနတတ္ပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္အထိ ျဖစ္သြားႏိုင္သလဲဆိုရင္ အမွန္တရား အရိပ္အေယာင္လမ္းစကို ေတြ႕ရတာေတာင္ မထူးေတာ့ပါဘူးေလဆိုတဲ့ မထူးဇာတ္ခင္းတဲ့ အေနအထိ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာေတာ့ “ေဆးကု၍မရပါ” ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးမို႔ မေဖာက္ျပန္တဲ့ ေလာကနိယာမအရ သဘာ၀တရားရဲ႕ ျပတ္သားစြာ ဒဏ္ခတ္မႈကို မလြဲမေသြ ခံရပါလိမ့္မယ္။
အမွန္တကယ္ ျဖစ္ေနတာေတြကို အမွန္အတိုင္း လက္မခံႏိုင္ျခင္းရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိး မ်ားကေတာ့ ေျပာ၍ကုန္ႏိုင္ဖြယ္ မရွိသလို အလြန္မွလဲ ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔ဖြယ္ ေကာင္းလွတာကို မၾကာခဏဆိုသလိုပဲ စဥ္းစားေနမိတတ္ပါတယ္။
လူသားအားလံုး ရုိးသားႏိုင္ၾကပါေစ။
( “အရွင္ဥာဏိကာဘိ၀ံသ” ရဲ႕ ရုိးသားျခင္း၏ အျခားတစ္ဖက္မွာ . . . ေဆာင္းပါးမွ )
